Chúa Nhật XX Thường Niên – Năm C
THEO CHÚA: HÀNH TRÌNH CHỌN LỰA VÀ TỪ BỎ
Thưa quý ông bà anh chị em,
Bước theo Đức Kitô chưa bao giờ là một hành trình êm ả hay dễ dàng. Sống Tin Mừng là chấp nhận đi ngược dòng giữa bao cám dỗ và định kiến của thế gian. Thuộc về Chúa không chỉ là một niềm hãnh diện, nhưng còn là một chọn lựa dứt khoát và can đảm: chọn đứng về phía sự thật, ngay cả khi điều ấy khiến ta phải đối diện với sự nghi ngờ, chống đối, hay bị loại trừ. Người môn đệ của Chúa, khi yêu mến và gắn bó với Ngài, sẽ không thể tránh khỏi những xung đột nội tâm, những thử thách bên ngoài, thậm chí cả mất mát, thiệt thòi. Nhưng tất cả những điều ấy không phải là chuyện xa lạ; đó là kinh nghiệm rất thật của bao Kitô hữu qua các thời đại, những người đã từng hy sinh, từng bị hiểu lầm và đã can đảm chịu thiệt thòi để trung thành với Lời Chúa.
Lời Chúa trong Tin Mừng hôm nay lại gồm những ngôn từ xem ra khó chấp nhận: “Anh em tưởng rằng Thầy đến để ban bình an cho trái đất sao? Thầy bảo cho anh em biết: không phải thế đâu, nhưng là đem sự chia rẽ” (Lc 12,51). Thoạt nghe, câu nói này có vẻ khó hiểu, thậm chí gây sốc. Làm sao Chúa Giêsu, Đấng được gọi là “Hoàng Tử Bình An” (Is 9,5), lại nói về chia rẽ?
Nhưng nếu nhìn sâu vào bối cảnh, chúng ta sẽ hiểu rằng Ngài không gieo rắc bất hòa, mà đang nói đến một sự chia rẽ tất yếu của việc chọn lựa giữa tốt và điều xấu. Khi ánh sáng xuất hiện, bóng tối sẽ bị đẩy lui; khi sự thật được cất lên, dối trá bị phơi bày (x. Ga 3,19-20); khi tình yêu được thực thi, ích kỷ bị tiêu diệt. Và chính trong những chọn lựa ấy, nhân loại bước vào lằn ranh quyết định: một bên là những người can đảm đứng về phía Thiên Chúa, bên kia là những người quay lưng, khước từ Ngài.
Đi theo Chúa là dấn thân vào một cuộc chiến không khoan nhượng, không phải chống lại con người, mà chống lại tội lỗi và quyền lực của sự dữ (x. Ep 6,12), đang len lỏi cả bên ngoài lẫn trong tâm hồn. Người môn đệ của Chúa được mời gọi can đảm bơi ngược dòng, dứt khoát nói “không” với tội lỗi, kiên vững bên lẽ phải dù phải chịu mất mát hay thiệt thòi. Phần thưởng ban đầu của sự trung tín không hẳn là vinh quang hay lời khen, nhưng nhiều khi là những hiểu lầm, sự chống đối, thậm chí là bị xa lánh bởi chính những người thân yêu (x. Mt 10,34-36).
Chúng ta hãy hình dung đến một người bác sĩ đối diện với bệnh nhân mang trong mình một khối u ác tính. Vị bác sĩ ấy không thể vuốt ve hay làm ngơ, cũng không thể nói: “Cứ để khối u đó bên cạnh những phần thân thể lành lạnh.” Không! Với lương tâm và trách nhiệm, ông buộc phải ra tay, phải mổ, phải cắt bỏ, thậm chí có khi phải hy sinh một phần thân thể, để cứu lấy mạng sống người bệnh. Ngọn dao ấy sẽ gây đau đớn cho bệnh nhân, nhưng đó là nỗi đau cần thiết để chữa lành.
Chúa Giêsu cũng hành động như thế đối với linh hồn chúng ta. Ngài không thỏa hiệp với bóng tối, không làm ngơ trước những “khối u” của tội lỗi, thói hư tật xấu đang âm thầm hủy hoại sự sống đời đời của chúng ta. Ngài muốn cắt bỏ, thanh luyện, loại trừ tận gốc những gì ngăn cản chúng ta đến gần Thiên Chúa. Dù điều đó khiến ta đau, khiến ta phải từ bỏ, hy sinh, thậm chí mất mát thì đó vẫn là hành động của tình yêu.
Bài đọc một hôm nay cho thấy hình ảnh sống động của một người dám để “ngọn lửa” Lời Chúa thiêu đốt con tim mình: ngôn sứ Giêrêmia. Ông sống trong thời đất nước chia đôi, nội bộ bất ổn, bên ngoài bị đe dọa xâm chiếm. Giữa bối cảnh chính trị rối ren ấy, Giêrêmia không chọn im lặng hay thỏa hiệp, nhưng mạnh mẽ nhân danh Thiên Chúa kêu gọi vua và dân trở về với Đức Chúa: “Đừng tìm sức mạnh nơi ngoại bang, nhưng hãy tìm nơi chính Chúa” (x. Gr 17,5-8). Thế nhưng, thay vì lắng nghe, từ nhà vua cho đến dân chúng lại coi lời ông là xui xẻo, làm nản lòng quân sĩ. Họ tìm cách loại bỏ ông, ném ông xuống một chiếc giếng cạn, lạnh lẽo và tối tăm, để ông chết dần. Dẫu vậy, Giêrêmia không thể im lặng. Ông từng thổ lộ: “Lời Chúa như ngọn lửa bừng cháy trong xương tủy tôi, tôi gắng chịu đựng mà không thể” (Gr 20,9). Ông trở thành biểu tượng của người môn đệ trung thành, dám nói sự thật dù bị bách hại.
Trong bài Tin Mừng, Chúa Giêsu chia sẻ với các môn đệ: “Thầy đã đến ném lửa vào mặt đất và Thầy ước mong lửa ấy đã bùng cháy lên” (Lc 12,49). Ngọn lửa này chính là lửa của Chúa Thánh Thần, lửa tình yêu, lửa chân lý, lửa sự sống (x. Cv 2,3-4). Ngọn lửa ấy soi sáng tâm hồn, thanh luyện tội lỗi và biến đổi con người từ bên trong. Nhưng để ngọn lửa ấy bùng cháy, Chúa Giêsu phải trải qua “một phép rửa”, là cuộc Thương khó và cái chết thập giá (x. Mc 10,38). Ngài biết rõ những đau đớn đang chờ đợi, nhưng Ngài vẫn “khắc khoải” để hoàn tất, vì tình yêu dành cho nhân loại quá lớn (x. Ga 15,13). Trên thập giá, Ngài thực hiện “ca phẫu thuật” vĩ đại nhất của ơn cứu độ, cắt bỏ tận gốc tội lỗi đang giết chết loài người.
Còn trong thư Do Thái mời gọi chúng ta chiêm ngắm Chúa Giêsu, Đấng vừa là Thầy dạy Tình yêu, vừa là chứng nhân sống động của Tình yêu; là Đấng loan báo và thực hiện trọn vẹn Tin Mừng. Vì sứ mạng cứu độ, Ngài chấp nhận bị chống đối, loại trừ, từ bỏ mọi an ủi riêng để vác thập giá. Vì thế, tác giả Thư Do Thái khuyên: “Hãy cởi bỏ mọi gánh nặng và tội lỗi đang trói buộc, kiên trì chạy trong cuộc đua, mắt luôn hướng về Đức Giêsu là Đấng khai mở và kiện toàn đức tin” (Dt 12,1-2).
Thế nhưng, không phải ai cũng sẵn sàng đón nhận ngọn lửa ấy. Tin Mừng luôn là “hòn đá vấp” (1Pr 2,8) cho những ai không muốn thay đổi. Ngay trong gia đình, vẫn có những khoảng cách không dễ lấp đầy: cha mẹ quyết tâm giữ ngày Chúa Nhật cho Chúa, nhưng con cái lại thờ ơ với việc giữ đạo hay làm những công việc kiếm lời bất chính; hay người vợ kiên trì cầu nguyện và nuôi dưỡng đời sống đạo, nhưng người chồng lại chìm đắm trong rượu chè, cờ bạc; anh chị em cùng chung máu mủ, nhưng một bên chọn làm ăn lương thiện, còn bên kia lại gian dối để trục lợi. Sự chia rẽ ấy không phát xuất từ oán ghét, nhưng từ hai hướng đi hoàn toàn trái ngược: một bên trung thành với ánh sáng Tin Mừng, một bên thỏa hiệp với bóng tối (x. 2Cr 6,14).
Lịch sử Giáo Hội minh chứng rõ điều này. Thánh Tôma More, vị thánh lỗi lạc của Anh quốc đã chọn sự trung thành với Giáo Hội thay vì cúi đầu trước ý muốn sai trái của vua Henry VIII. Ngài bị chém đầu, nhưng trước khi chết vẫn tuyên bố: “Tôi chết như một tôi tớ trung thành của nhà vua, nhưng trước hết là tôi tớ của Thiên Chúa” (x. Cv 5,29). Chân phước Anrê Phú Yên, chàng thanh niên 19 tuổi đã hiến dâng mạng sống để bảo vệ đức tin. Trên đường ra pháp trường, cậu vẫn hô lớn: “Hỡi anh em, hãy bền vững trong đức tin và tình yêu Chúa”.
Ngày nay, vẫn có những chứng nhân âm thầm nhưng mạnh mẽ: một nữ y tá kiên quyết không tiếp tay cho việc trợ tử, dù bị mất việc; một doanh nhân thà chịu thiệt chứ không hối lộ để trúng thầu bất chính; một nhân viên văn phòng từ chối tham gia vào các hoạt động gian dối ở công ty, chấp nhận bị đồng nghiệp cô lập. Họ có thể mất nhiều điều, nhưng giữ được tâm hồn trong sạch và đó là phần thưởng vô giá (x. Mt 16,26).
Lời Chúa hôm nay không phải là lời đe dọa, nhưng là lời mời gọi can đảm chọn Ngài, ngay cả khi điều ấy khiến ta mất mát trước mắt. Chúa muốn loại bỏ khỏi đời ta những gì không thuộc về Ngài, dù đó là một thói quen xấu, một mối quan hệ sai trái, hay một con đường sự nghiệp tưởng chừng rực rỡ nhưng đưa ta xa Ngài. Ngọn lửa Ngài đem đến không phải để hủy diệt, nhưng để sưởi ấm, soi sáng và thanh luyện (x. Tv 119,105). Câu hỏi là: ta có để ngọn lửa ấy bùng cháy, hay để nó tàn dần vì sợ hãi, vì thỏa hiệp với sự giữ?
Xin Chúa Thánh Thần ban cho chúng ta sức mạnh để dám sống khác, dám yêu thương đến cùng, dám nói “không” với sự dữ. Xin cho ngọn lửa Tin Mừng bùng cháy trong gia đình, trong giáo xứ và mọi môi trường chúng ta hiện diện. Vì khi có Chúa đồng hành, không gì là không thể; Người là nguồn bình an, là sức mạnh và là niềm vui trọn vẹn của chúng ta.
Lm Phêrô Maria Nguyễn Thái Công, CRM.
