CHÚA NHẬT XXII THƯỜNG NIÊN – NĂM C
Lc 14, 1.7-14
Anh chị em thân mến,
Trong con người chúng ta, ai cũng có một khát vọng chính đáng là được yêu thương, được nhìn nhận, được trân trọng. Thế nhưng, từ khát vọng ấy, rất dễ nảy sinh một cám dỗ: cám dỗ tìm kiếm danh vọng, địa vị và những lời tung hô. Đây là một cám dỗ phổ quát, không chừa một ai, bất kể ở trong cộng đoàn, ngoài xã hội hay trong cơ quan công quyền. Người càng ở vị trí cao, cám dỗ ấy càng mạnh. Nhưng ngay cả những người bình dân, những người sống trong đời thường, cũng dễ bị cuốn vào vòng xoáy ấy.
Thực tế cho thấy, vì danh vọng, địa vị, đã có biết bao người trở nên kiêu căng, độc ác, không ngại chèn ép, loại trừ, thậm chí triệt hạ anh chị em mình để tranh chỗ, tranh ghế, giành phần hơn cho bản thân. Có những người quen với sự trọng vọng, với những tràng pháo tay và những lời tán dương, đến mức bị “nghiện” quyền lực, không dứt ra được. Họ níu giữ địa vị bằng mọi cách, dù tuổi cao sức yếu, dù đã hết thời hạn phục vụ. Những hình ảnh ấy không phải là chuyện xa lạ, mà hiện diện ngay trong đời sống Giáo Hội, trong các cộng đoàn, và ngay trong gia đình chúng ta.
Thưa anh chị em, Lời Chúa hôm nay đến để cảnh tỉnh, nhắc nhở chúng ta: hãy sống khiêm nhường trước mặt Chúa và trước mặt mọi người. Đừng để mình bị cuốn theo ảo tưởng địa vị, danh vọng, lời khen ngợi chóng qua. Người khiêm nhường thì được Thiên Chúa yêu thương, được tha nhân trân trọng. Người kiêu ngạo thì sớm muộn cũng phải vấp ngã, bởi: “Ai tôn mình lên sẽ bị hạ xuống, và ai hạ mình xuống sẽ được tôn lên” (Lc 14,11).
Tin Mừng theo thánh Luca kể lại: một hôm, Chúa Giêsu được một thủ lãnh nhóm Biệt phái mời đến nhà dùng bữa. Nghe thì tưởng là một cử chỉ hiếu khách, nhưng thánh sử cho biết: “Họ cố ý dò xét Người” (Lc 14,1). Họ muốn xem Chúa Giêsu có giống họ không, có cũng chen vào chỗ nhất không, hay chọn chỗ thấp? Quả thật, người Biệt phái thời ấy nổi tiếng ham địa vị, thích khoe khoang, chuộng hình thức. Họ thích được ngồi chỗ danh dự trong hội đường (x. Mt 23,6), thích được người khác kính chào giữa chợ. Ngay cả trong bữa tiệc, họ cũng ồn ào tranh giành chỗ ngồi sang trọng.
Chúa Giêsu, trong sự bình thản và tự do của Người, đã không để mình bị cuốn theo trò ấy. Trái lại, Người lấy ngay hoàn cảnh thực tế đó để dạy một bài học: “Khi anh được mời đi dự tiệc, đừng ngồi vào chỗ nhất… Trái lại, hãy ngồi chỗ cuối, để chủ tiệc đến nói với anh: ‘Xin mời ông lên trên.’ Lúc đó, anh mới được vinh dự trước mặt mọi người” (Lc 14,8-10). Như thế, Chúa Giêsu không dạy chúng ta những “chiêu” ứng xử để được kính trọng. Người muốn chúng ta biết mình, biết sống khiêm nhường, không tự nâng mình lên, không tô vẽ danh dự cho bản thân. Người ta kính trọng ta không phải vì ta tự xưng tụng, mà vì cung cách sống khiêm tốn, giản dị, chân thành.
Hơn nữa, khi nói đến khiêm nhường, chúng ta cần hiểu đúng ý nghĩa của nó. Nhiều người nghĩ rằng khiêm nhường đồng nghĩa với tự ti, nhút nhát, không dám nói, không dám làm. Nhưng không phải như thế. Khiêm nhường chính là sống đúng sự thật. Biết mình là ai, có giới hạn nào, có ơn nào. Không ảo tưởng về bản thân, không khoe khoang, nhưng cũng không chôn giấu tài năng. Người khiêm nhường là người dám đem hết khả năng để phục vụ, nhưng luôn ý thức rằng tất cả là hồng ân Chúa ban (x. 1Cr 4,7). Người có địa vị cao mà sống giản dị, khiêm tốn, thì giá trị của họ lại càng được đề cao. Ngược lại, người càng khoe khoang, càng háo danh thì càng bị xa lánh.
Ở đây, Chúa Giêsu còn chỉ cho chúng ta thấy một chân lý sâu xa: sự tôn vinh của người đời mong manh như bọt biển. Hôm nay họ tung hô, ngày mai họ có thể quay lưng, thậm chí nhạo báng (x. Ga 12,13 – Ga 19,15). Chỉ có sự tôn vinh đến từ Thiên Chúa mới vững bền. Chính Thiên Chúa nâng cao kẻ khiêm nhường và hạ bệ kẻ kiêu căng (x. Lc 1,52). Lịch sử Israel, lịch sử nhân loại đã chứng minh điều ấy bao lần.
Không chỉ thế, Chúa Giêsu còn mở rộng lời dạy của Người, từ chuyện tham dự bữa tiệc sang đến chính cách chúng ta tổ chức bữa tiệc. Ngày nay, nhiều người tổ chức những bữa tiệc linh đình, mời toàn khách sang trọng, địa vị, sang giàu, với mục đích chính là “đánh bóng tên tuổi”, chứng tỏ địa vị, hay để mở rộng các mối quan hệ. Có người còn coi bữa tiệc như dịp trả ơn, trả nợ miệng, theo kiểu “có đi có lại.” Nhưng Chúa Giêsu lại mời gọi ta một lối sống khác hẳn: “Khi đãi tiệc, đừng mời bạn bè, anh em, bà con hay láng giềng giàu có… nhưng hãy mời những người nghèo khó, tàn tật, què quặt, đui mù. Họ không có gì đáp lễ, và như thế anh sẽ thật có phúc, vì được đáp lễ trong ngày sau hết” (Lc 14,12-14). Nói cách khác, làm điều tốt, điều thiện, thì đừng mong sự đáp trả từ người đời. Hãy tìm phần thưởng từ Thiên Chúa (x. Mt 6,4).
Thưa anh chị em, cám dỗ kiêu căng, ham danh vọng không chỉ xảy ra “trên cao”, mà len lỏi ngay trong cộng đoàn, trong gia đình. Trong cộng đoàn, người có trách nhiệm dễ sa vào thói quen khẳng định mình, thích được nêu tên, ghi công, gắn bảng lưu danh. Có người muốn được gọi là “ông này, bà nọ”, muốn được ưu tiên chỗ này, đặc quyền chỗ kia (x. Mt 23,5-7). Có người kể công với cộng đoàn để đòi quyền lợi cho mình. Những thái độ ấy không xây dựng hiệp nhất, mà gây chia rẽ, mất bình an. Trong gia đình cũng thế. Cha mẹ khi quá gia trưởng, gia mẫu, thì biến gia đình thành nơi ngột ngạt. Con cái khi đóng góp nhiều tiền bạc thì dễ lấy đó làm lý do để chi phối, đòi quyền quyết định trong gia đình. Mỗi người tìm cách nâng mình lên và hậu quả là tình yêu gia đình bị rạn nứt. Trái lại, khi mỗi người biết khiêm nhường, biết tôn trọng, lắng nghe, chia sẻ, thì gia đình trở thành mái ấm thật sự.
Hơn nữa, lời dạy “hãy ngồi chỗ cuối” (Lc 14,10) còn được áp dụng vào chính đời sống đức tin của chúng ta. Khi đến nhà thờ, tham dự Thánh lễ, người khiêm nhường là người đến gần Chúa, cảm nhận mình cần Chúa, khát khao Chúa. Họ muốn ngồi gần bàn thờ, để lắng nghe Lời Chúa rõ ràng, để tham dự tích cực (x. Tv 84,3). Ngược lại, người kiêu ngạo thì không thấy cần Chúa, không thấy cần lãnh nhận ân sủng. Họ giữ khoảng cách, họ lạnh lùng, thờ ơ. Mỗi Thánh lễ là một bữa tiệc, mà chủ tiệc chính là Thiên Chúa. Người mời ta đến không phải để phô trương, mà để nuôi dưỡng linh hồn ta bằng Lời và Mình Máu Chúa Kitô (x. Ga 6,55-56). Khi ta đến với tâm hồn khiêm nhường, như con cái chạy đến với Cha, ta sẽ cảm nghiệm được vòng tay yêu thương của Chúa, sẽ no thỏa bằng lương thực thiêng liêng.
Anh chị em thân mến, sách Huấn Ca dạy: “Càng làm lớn, con càng phải tự hạ, như thế con sẽ được đẹp lòng Chúa” (Hc 3,18). Thật vậy, người khiêm nhường thì được Thiên Chúa nâng lên. Người kiêu căng thì sớm muộn cũng bị hạ bệ (x. 1Pr 5,5). Trong một thế giới đầy cạnh tranh, nơi danh vọng và quyền lực dễ làm người ta lóa mắt, Lời Chúa hôm nay vang lên như một lời nhắc nhở ân cần: hãy chọn con đường khiêm nhường. Vì “Thiên Chúa chống lại kẻ kiêu ngạo, nhưng ban ơn cho kẻ khiêm nhường” (Gc 4,6).
Xin Chúa Giêsu, Đấng đã tự hạ mình vâng phục cho đến chết và chết trên thập giá (Pl 2,8), dạy chúng ta biết sống hiền lành và khiêm nhường như Ngài. Xin cho mỗi người chúng ta, trong gia đình, trong trường học, trong cộng đoàn và xã hội, luôn biết chọn chỗ cuối, chọn việc âm thầm để phục vụ. Và khi chúng ta sống như thế, chính Chúa sẽ là Đấng nâng chúng ta lên và mọi vinh quang đều qui thuộc về Ngài. Amen.
Lm Phêrô Maria Nguyễn Thái Công, CRM.
